Một số giải pháp nâng cao niềm tin chính trị cho sinh viên Trường Đại học Hồng Đức trong giai đoạn hiện nay

 Việc xây dựng và củng cố niềm tin chính trị cho sinh viên Trường Đại học Hồng Đức có ý nghĩa đặc biệt trong giảng dạy và học tập môn Giáo dục quốc phòng và an ninh - môn học mang tính đặc thù về mục tiêu, nội dung và phương thức giáo dục. Qua đó, niềm tin chính trị góp phần trực tiếp hình thành thái độ, trách nhiệm học tập đúng đắn, phát huy tính tự giác, tích cực, chủ động của sinh viên, trở thành động lực quan trọng thúc đẩy đổi mới và nâng cao chất lượng đào tạo của Nhà trường trong giai đoạn hiện nay.

Một buổi học Giáo dục quốc phòng và an ninh của sinh viên
Trường Đại học Hồng Đức

Đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục quốc phòng và an ninh là yêu cầu quan trọng của giáo dục đại học, góp phần đáp ứng nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Trọng tâm của quá trình này là lấy người học làm trung tâm, phát huy tính tích cực, chủ động, đồng thời chú trọng bồi dưỡng nhận thức, thái độ và niềm tin chính trị, nhất là đối với môn học Giáo dục quốc phòng và an ninh (GDQPAN) - môn học có tính đặc thù, gắn trực tiếp với đường lối, quan điểm của Đảng, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và các vấn đề thời sự chính trị.

GDQPAN được xác định là môn học chính khóa đối với học sinh, sinh viên, nhằm giáo dục tinh thần cảnh giác cách mạng, trách nhiệm công dân, đồng thời trang bị kiến thức, kỹ năng quân sự cần thiết phục vụ xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân và bảo vệ Tổ quốc. Do đặc thù đòi hỏi cao về thể lực, trí lực và dễ chịu tác động bởi tâm lý chủ quan, thờ ơ, môn học này đặt ra yêu cầu người học phải có động cơ, thái độ học tập đúng đắn, dựa trên niềm tin chính trị vững chắc, lòng yêu nước và niềm tin vào con đường xã hội chủ nghĩa.

Niềm tin chính trị là trạng thái tâm lý thừa nhận sự đúng đắn của một lý tưởng, mục tiêu chính trị; vừa mang yếu tố cảm tính vừa mang yếu tố lý tính, nên có tính chủ quan và có thể dẫn đến sai lầm nếu thiếu cơ sở khoa học. Vì vậy, niềm tin chính trị đúng đắn phải được xây dựng trên nền tảng tri thức và lý luận khoa học, gắn với lý tưởng chính trị tiến bộ, phù hợp với quy luật phát triển xã hội và nguyện vọng chính đáng của con người; đối với nhân dân ta, đó là niềm tin vào con đường xã hội chủ nghĩa.

Niềm tin chính trị tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn, hình thành ý chí, lòng trung thành và tinh thần hy sinh, trở thành động lực quan trọng thúc đẩy hành động và sự phát triển xã hội. Ngược lại, thiếu niềm tin chính trị sẽ dẫn đến tâm lý hoài nghi, dao động, thụ động, làm suy giảm tính chủ động, sáng tạo. Do đó, trong hoạt động học tập, đặc biệt là đối với môn học giáo dục quốc phòng và an ninh, nếu không có niềm tin chính trị vững chắc, sinh viên khó hình thành động cơ và thái độ học tập đúng đắn, dễ tiếp thu kiến thức một cách hình thức, đối phó và kém hiệu quả.

Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng uỷ, Ban Giám hiệu Trường Đại học Hồng Đức, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong toàn trường nói chung và trong học sinh, sinh viên nói riêng đã được tiến hành chặt chẽ, có nề nếp; là một nội dung được triển khai tiến hành song song trong chương trình đào tạo. Chính vì vậy, đại đa số cán bộ, giảng viên và học sinh, sinh viên luôn nêu cao nhận thức, trách nhiệm, có niềm tin chính trị đúng đắn, ra sức thi đua “dạy tốt, học tốt”, tạo ra động lực to lớn, từng bước nâng cao chất lượng đào tạo của Nhà trường.

Tuy nhiên, trong thực tiễn hiện nay, trận địa chính trị, tư tưởng nói chung, niềm tin chính trị trong sinh viên nói riêng còn nhiều hạn chế, bất cập, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng thực hiện các nhiệm vụ của Nhà trường và là trở ngại, thách thức đối với tiến trình đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo. Đáng chú ý là: Niềm tin chính trị trong một bộ phận không nhỏ sinh viên có chiều hướng giảm sút. Một bộ phận suy thoái về tư tưởng chính trị, phai nhạt lý tưởng cách mạng, có biểu hiện thờ ơ, vô cảm với chính trị, ít quan tâm và thiếu hiểu biết về lịch sử, truyền thống; cá biệt có biểu hiện ngại tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, chạy theo lối sống cá nhân, thực dụng, quan tâm đến lợi ích trước mắt, ít quan tâm đến lợi ích lâu dài, quan tâm đến quyền lợi hơn là nghĩa vụ… Đây là nguyên nhân làm xuất hiện tư tưởng “môn học chính, môn học phụ”, tình trạng “học tủ, học lệch”, “học để thi” đối phó, chiếu lệ và các biểu hiện tiêu cực trong thi cử…

 Bên cạnh những nguyên nhân khách quan do tác động nhiều mặt của xã hội, nhất là mặt trái của cơ chế thị trường và hạn chế về chất lượng tuyển sinh đầu vào (thiếu hụt kiến thức chính trị, lịch sử, truyền thống…), các nguyên nhân chủ quan được xác định là yếu tố chủ yếu. Nổi bật là công tác giáo dục chính trị, tư tưởng chưa thật sự nhạy bén; việc kiểm tra, uốn nắn những lệch lạc trong nhận thức và hành động của sinh viên chưa kịp thời, thiếu kiên quyết, chưa gắn kết chặt chẽ giữa dạy làm người với dạy chữ, dạy nghề; sự phối hợp giữa các tổ chức, đoàn thể trong tổ chức phong trào hành động cách mạng cho sinh viên còn thiếu đồng bộ, nặng hình thức, hiệu quả chưa cao.

Từ những vấn đề đặt ra, việc đề xuất và triển khai một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao niềm tin chính trị cho sinh viên Trường Đại học Hồng Đức trong thời gian tới là yêu cầu cần thiết và có ý nghĩa thiết thực. Cụ thể như sau:

Một là,nâng cao chất lượng quán triệt và thực hiện quan điểm chỉ đạo của Đảng về giáo dục “dạy làm người, dạy chữ, dạy nghề”. Tiếp tục triển khai nghiêm túc các kết luận, chỉ đạo của Bộ Chính trị về định hướng giáo dục và đào tạo, tạo chuyển biến rõ nét trong nhận thức của cán bộ, giảng viên và sinh viên, xác định “dạy làm người” là bộ phận hữu cơ, không thể tách rời của quá trình đào tạo. Thực hiện nghiêm quy chế, nề nếp học tập; khắc phục tình trạng học lệch, xem nhẹ các môn học chung; đồng thời đề cao lương tâm, trách nhiệm nghề nghiệp của nhà giáo, gắn giảng dạy chuyên môn với giáo dục ý thức tổ chức kỷ luật, đạo đức và lối sống cho sinh viên.

Hai là, từng bước đổi mới nội dung, phương pháp dạy học môn học GDQPAN. Đây là yêu cầu quan trọng trong thực hiện chủ trương “dạy làm người” của Đảng trong giáo dục, qua đó góp phần giáo dục tinh thần cảnh giác, ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm công dân, trực tiếp phục vụ nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai môn học thời gian qua vẫn còn những hạn chế, chưa tương xứng với vị trí, vai trò và tính chất đặc thù của môn học, đòi hỏi phải đổi mới đồng bộ từ khâu xây dựng kế hoạch đến tổ chức thực hiện.

Theo đó, cần tiếp tục cải tiến, chỉnh lý nội dung giảng dạy theo hướng tinh gọn, khắc phục tình trạng dàn trải, bổ sung kịp thời những thông tin phù hợp với diễn biến thời sự chính trị và yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng, an ninh của đất nước và địa phương. Trong quá trình giảng dạy, cần kết hợp hài hòa giữa truyền thụ kiến thức với định hướng nhận thức, hướng dẫn hành động, tăng cường khả năng liên hệ, vận dụng của người học trong các tình huống cụ thể; đồng thời gắn chặt giáo dục nội dung với rèn luyện ý thức tổ chức kỷ luật, nâng cao thể lực và tác phong quân sự cho sinh viên, khắc phục triệt để biểu hiện giản đơn, hình thức, xem nhẹ tính đặc thù của môn học.

Ba là, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên. Theoo đó,  cần gắn với việc nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho đoàn viên, hội viên. Thời gian qua, mặc dù đã có nhiều đóng góp vào sự phát triển của Nhà trường, song nhìn chung chất lượng, hiệu quả hoạt động của Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên chưa thực sự tương xứng với vị trí, vai trò và tiềm năng; việc tổ chức các hoạt động chưa thường xuyên, còn đơn điệu, hình thức, chưa tạo được phong trào hành động cách mạng gắn với nâng cao ý thức trách nhiệm, xây dựng lý tưởng, hoài bão trong thanh niên.

Vì vậy, cần đa dạng hóa nội dung và hình thức hoạt động; tăng cường tổ chức các diễn đàn, tọa đàm, hội thao, hội thi gắn với đẩy mạnh phong trào thi đua xung kích, hướng vào thực hiện khâu trung tâm, điểm đột phá nhằm khắc phục những yếu kém, khuyết điểm. Đồng thời, nâng cao chất lượng đánh giá tổ chức Đoàn và đoàn viên, coi trọng việc xây dựng, nhân rộng điển hình tiên tiến, quan tâm tạo điều kiện thuận lợi để đoàn viên, hội viên phấn đấu trở thành đảng viên.

Bốn là, quan tâm hơn nữa đến công tác quản lý, rèn luyện kỷ luật và giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên. Cùng với việc thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc chế độ, nề nếp, quy định trong giờ học, cần tăng cường các biện pháp quản lý, kiểm tra sinh viên trong thời gian nghỉ, ngày nghỉ. Xây dựng và thực hiện hiệu quả quy chế phối hợp giữa các đơn vị chức năng trong Nhà trường với gia đình sinh viên và chính quyền địa phương nơi sinh viên cư trú, học tập nhằm quản lý, giáo dục sinh viên một cách đồng bộ, toàn diện.

Năm là, quan tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi để nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho sinh viên, nhất là thông qua việc tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao và bảo đảm các điều kiện vật chất cần thiết. Định kỳ tổ chức các hoạt động đối thoại giữa lãnh đạo Nhà trường, cán bộ, giảng viên với sinh viên nhằm kịp thời nắm bắt, giải quyết những tâm tư, nguyện vọng chính đáng của sinh viên, qua đó tạo bầu không khí dân chủ, củng cố và tăng cường đoàn kết, thống nhất trong Nhà trường.

Việc xây dựng và củng cố niềm tin chính trị cho sinh viên Trường Đại học Hồng Đức có ý nghĩa đặc biệt trong giảng dạy và học tập môn Giáo dục quốc phòng và an ninh - môn học mang tính đặc thù về mục tiêu, nội dung và phương thức giáo dục. Qua đó, niềm tin chính trị góp phần trực tiếp hình thành thái độ, trách nhiệm học tập đúng đắn, phát huy tính tự giác, tích cực, chủ động của sinh viên, trở thành động lực quan trọng thúc đẩy đổi mới và nâng cao chất lượng đào tạo của Nhà trường trong giai đoạn hiện nay./.

Học viên: Bùi Công Nhưỡng

Lớp: TCLLCT A1K52A

Đơn vị công tác: Trường Đại học Hồng Đức

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. PGS.TSKH Phan Xuân Sơn (chủ biên), “Các chuyên đề bài giảng chính trị học”, NXB Chính trị - Hành chính, Hà Nội 2010.

2. GS.TS Nguyễn Văn Huyên (chủ biên), “Bước đầu tìm hiểu những giá trị văn hóa chính trị truyền thống Việt Nam”, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009.

3. GS.TS Nguyễn Văn Huyên (chủ biên), “Con người chính trị Việt Nam truyền thống và hiện đại”, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009.

4. Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh, Kỷ yếu hội thảo: “Đảng cộng sản Việt Nam - 80 năm xây dựng và phát triển”, NXB Chính trị - Hành chính, Hà Nội 2010.