Trang chủ / Hành chính - Quản trị / Chung xây môi trường đáng sống, sự nghiệp đáng yêu

Thúc đẩy văn hoá doanh nghiệp tỉnh Thanh Hóa trong kỷ nguyên mới

Đăng lúc: 08:37:37 23/07/2025 (GMT+7)172 lượt xem

Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, văn hóa doanh nghiệp không chỉ là "phần hồn" của mỗi tổ chức mà còn là động lực thúc đẩy phát triển bền vững. Tại Thanh Hóa, xây dựng và lan tỏa văn hóa doanh nghiệp đang trở thành yêu cầu cấp thiết, gắn chặt với khát vọng phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh trong thời kỳ mới.

Hình ảnh: Tổng Công ty Tiên Sơn Thanh Hóa

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”. Trong bối cảnh phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa hiện nay, tư tưởng đó càng cho thấy ý nghĩa sâu sắc, bởi doanh nghiệp không thể phát triển bền vững nếu thiếu một nền văn hóa làm nền tảng và dẫn lối.

Văn hóa doanh nghiệp chính là kim chỉ nam giúp doanh nghiệp xác định giá trị cốt lõi, xây dựng bản sắc riêng, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát huy trách nhiệm đối với cộng đồng và đất nước. Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng và Nhà nước đã thể hiện quan điểm rõ ràng trong nhiều văn bản chiến lược, đặc biệt là Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 9 tháng 6 năm 2014 của Ban Chấp hành Trung ương về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 10 tháng 10 năm 2023 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4 tháng 5 năm 2025 nhấn mạnh việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp như một động lực phát triển kinh tế tư nhân bền vững, có trách nhiệm xã hội và hội nhập quốc tế.

Đặc biệt, tại Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, lần đầu tiên Đảng ta đề cập một cách sâu sắc và cụ thể nội dung xây dựng văn hóa doanh nghiệp như một phần không thể tách rời trong chiến lược phát triển văn hóa và con người Việt Nam. Văn kiện nêu rõ: “Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trong các cơ quan, đơn vị, cộng đồng dân cư và doanh nghiệp; phát triển văn hóa doanh nghiệp, văn hóa công vụ, văn hóa trong chính trị”.

Ở tầm quốc gia, nhiều chính sách như Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030, hay các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng xác định văn hóa doanh nghiệp là một nội dung cần thiết trong xây dựng năng lực quản trị, phát triển bền vững và thực hiện trách nhiệm xã hội.

Tỉnh Thanh Hóa với khát vọng phát triển lớn đang nỗ lực trở thành một trong những cực tăng trưởng mới ở phía Bắc đã cụ thể hóa định hướng đó trong Nghị quyết số 58-NQ/TW ngày 5 tháng 8 năm 2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó xác định rõ một trong những nhiệm vụ trọng tâm là: “Tạo lập môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi; phát triển đội ngũ doanh nhân lớn mạnh; nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh.”

Thực hiện mục tiêu trên, tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phát triển và khuyến khích xây dựng văn hóa doanh nghiệp, coi đó là yếu tố quan trọng trong nâng cao năng lực quản trị, đạo đức kinh doanh, văn hóa ứng xử và thương hiệu gắn liền với hình ảnh địa phương.

Xây dựng văn hóa doanh nghiệp vì vậy không chỉ là điều kiện cần cho năng suất, sáng tạo và bản sắc thương hiệu, mà còn là phương thức để doanh nghiệp đồng hành cùng sự phát triển bền vững của đất nước và của tỉnh Thanh Hóa.

Để thực hiện mục tiêu đó, tỉnh đã có nhiều cơ chế chính sách khuyến khích doanh nghiệp phát triển, đồng thời nhấn mạnh vai trò của văn hóa doanh nghiệp trong nâng cao năng lực quản trị, đạo đức kinh doanh, văn hóa ứng xử, hình ảnh doanh nghiệp gắn với thương hiệu tỉnh. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp là yêu cầu tất yếu, không chỉ là điều kiện cần cho năng suất, sáng tạo và bản sắc thương hiệu, mà còn là phương thức để doanh nghiệp đồng hành cùng sự phát triển bền vững của đất nước và của tỉnh Thanh Hóa.

Văn hóa doanh nghiệp được hiểu là hệ thống các giá trị, niềm tin, chuẩn mực và hành vi ứng xử được hình thành, duy trì và phát triển trong suốt quá trình tồn tại và vận hành của doanh nghiệp. Đó không chỉ là sản phẩm tinh thần phản ánh bản sắc riêng của mỗi tổ chức, mà còn là "phần hồn" tạo nên sinh khí và sức sống nội tại cho doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp chi phối cách con người trong tổ chức suy nghĩ, cảm nhận và hành động; tác động trực tiếp đến hiệu quả làm việc, mức độ gắn kết của người lao động cũng như uy tín và hình ảnh doanh nghiệp trong mắt đối tác, khách hàng và cộng đồng. Một nền văn hóa tích cực, nhân văn và phù hợp sẽ tạo ra môi trường làm việc lành mạnh, thúc đẩy sáng tạo, củng cố đạo đức nghề nghiệp, từ đó trở thành nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp phát triển bền vững trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt hiện nay.

Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển nhanh về số lượng doanh nghiệp và quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa mạnh mẽ, nhất là tại Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp trên địa bàn, Thanh Hóa đã chứng kiến nhiều chuyển biến tích cực trong việc xây dựng và phát huy vai trò của văn hóa doanh nghiệp.

Nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã bắt đầu nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của văn hóa doanh nghiệp. Một số doanh nghiệp lớn, đặc biệt là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp nội địa có quy mô lớn như Công ty Cổ phần Mía đường Lam Sơn, Tổng công ty Tiên Sơn Thanh Hóa, Công ty TNHH Long Sơn... đã bước đầu hình thành được hệ thống giá trị cốt lõi, quy tắc ứng xử nội bộ và triết lý kinh doanh riêng biệt.

Các hoạt động xây dựng môi trường làm việc tích cực, tổ chức sự kiện nội bộ, đào tạo nhân sự, tôn vinh cá nhân tiêu biểu, thực hiện trách nhiệm xã hội, truyền thông nội bộ... đang dần trở thành một phần trong đời sống văn hóa của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, tỉnh Thanh Hóa cũng đã tổ chức một số hoạt động nâng cao nhận thức cho cộng đồng doanh nghiệp thông qua hội thảo, diễn đàn khởi nghiệp, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Một số tổ chức như Hội Doanh nhân trẻ, Hội Nữ doanh nhân, Liên đoàn Lao động tỉnh cũng đã tích cực lồng ghép nội dung văn hóa doanh nghiệp vào các hoạt động của hội viên.

Dù có chuyển biến tích cực, nhưng nhìn chung việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh vẫn còn không ít hạn chế, đòi hỏi sự quan tâm đúng mức. Cụ thể:

Thứ nhất, đa số doanh nghiệp nhỏ và vừa (chiếm hơn 97% tổng số doanh nghiệp) chưa coi trọng văn hóa doanh nghiệp trong chiến lược phát triển. Nhiều chủ doanh nghiệp còn xem đây là vấn đề phụ, hình thức hoặc chỉ thuộc trách nhiệm của bộ phận nhân sự, chứ chưa được lãnh đạo trực tiếp quan tâm chỉ đạo.

Thứ hai, nhiều doanh nghiệp chưa xây dựng hệ thống giá trị cốt lõi, quy tắc ứng xử, hoặc nếu có thì cũng chỉ tồn tại trên danh nghĩa, chưa được thực hiện nghiêm túc. Môi trường làm việc tại không ít nơi còn thiếu minh bạch, thiếu cơ chế phản hồi hai chiều, điều kiện làm việc chưa thực sự chú trọng đến sức khỏe tinh thần và sự phát triển nghề nghiệp của người lao động.

Thứ ba, vẫn còn một bộ phận doanh nghiệp vi phạm đạo đức kinh doanh như gian lận thuế, né tránh nghĩa vụ bảo hiểm, thiếu quan tâm đến an toàn lao động, gây ô nhiễm môi trường hoặc thiếu trách nhiệm với cộng đồng. Điều này làm suy giảm lòng tin xã hội và ảnh hưởng đến hình ảnh doanh nghiệp tỉnh nhà trong tiến trình hội nhập.

Thứ tư, công tác đào tạo lãnh đạo doanh nghiệp về quản trị nhân sự, đạo đức nghề nghiệp và xây dựng văn hóa tổ chức còn mờ nhạt. Các hiệp hội ngành nghề chưa có chương trình chuyên sâu hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng mô hình văn hóa phù hợp với đặc thù và quy mô từng doanh nghiệp.

Thứ năm, văn hóa đổi mới sáng tạo chưa được chú trọng đúng mức. Nhiều doanh nghiệp vẫn còn tư duy quản trị theo lối cũ, ít quan tâm đến việc tạo dựng không gian sáng tạo, khuyến khích học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm và thích ứng với xu thế chuyển đổi số trong văn hóa tổ chức.

Nguyên nhân của những hạn chế trong xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại tỉnh Thanh Hóa đến từ cả phía doanh nghiệp, chính sách và hệ thống hỗ trợ. Trước hết, về phía doanh nghiệp, nhiều lãnh đạo chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của văn hóa trong phát triển bền vững, còn đặt nặng mục tiêu lợi nhuận ngắn hạn, dẫn đến việc đầu tư cho văn hóa tổ chức còn mờ nhạt. Bên cạnh đó, đa số doanh nghiệp vừa và nhỏ thiếu nguồn lực tài chính, nhân sự chuyên trách, trong khi mô hình quản trị còn lạc hậu, thiếu tính hệ thống và chưa tạo điều kiện cho sự tham gia của người lao động vào việc xây dựng giá trị chung. Về phía chính sách và thể chế, hiện chưa có bộ công cụ đánh giá hay tiêu chí xếp loại văn hóa doanh nghiệp cụ thể, đồng thời các chính sách khuyến khích doanh nghiệp xây dựng văn hóa chưa thật sự rõ ràng, thiết thực và mang tính thúc đẩy. Đối với hệ thống hỗ trợ, các tổ chức, hiệp hội doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh phần lớn chưa triển khai các chương trình tư vấn, đào tạo bài bản về văn hóa doanh nghiệp, còn thiếu sự kết nối giữa doanh nghiệp với các cơ sở nghiên cứu, trường đào tạo và đội ngũ chuyên gia chuyên sâu trong lĩnh vực này.

Trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh ngày càng gay gắt, phát triển văn hóa doanh nghiệp không chỉ là nhu cầu tự thân mà còn là yếu tố chiến lược nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy phát triển bền vững của tỉnh Thanh Hóa. Vì vậy, việc thúc đẩy văn hóa doanh nghiệp cần được xác định là nhiệm vụ cấp thiết, gắn liền với các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp của tỉnh. Giai đoạn 2026 - 2030, cần tập trung vào một số giải pháp trọng tâm sau:

Một là, nâng cao nhận thức về vai trò chiến lược của văn hóa doanh nghiệp trong phát triển bền vững.Cần đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục nhận thức trong cộng đồng doanh nghiệp thông qua các diễn đàn, hội thảo, chương trình đào tạo và các kênh truyền thông địa phương. Các sở, ngành liên quan như Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Công thương, Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh cần phối hợp tổ chức các chương trình bồi dưỡng, chia sẻ kinh nghiệm từ các mô hình điển hình về văn hóa doanh nghiệp. Đồng thời, văn hóa tổ chức cần được xem như một tiêu chí quan trọng trong đánh giá doanh nghiệp tiêu biểu hàng năm.

Hai là, hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng bộ giá trị cốt lõi, văn hóa tuân thủ và đạo đức kinh doanh.Việc xác lập hệ thống giá trị và quy tắc ứng xử nội bộ rõ ràng sẽ giúp doanh nghiệp định hướng hành vi, tạo sự đồng thuận trong tổ chức và củng cố niềm tin từ đối tác, người lao động và cộng đồng. Cần có các chương trình tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật nhằm giúp doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, xây dựng bộ giá trị cốt lõi phù hợp với ngành nghề và quy mô hoạt động. Đồng thời, các giá trị như trung thực, trách nhiệm, minh bạch và tuân thủ pháp luật cần được cụ thể hóa trong các quy chế nội bộ, quy trình quản trị và văn hóa làm việc hàng ngày.

Ba là, phát huy vai trò của người đứng đầu trong kiến tạo và lan tỏa văn hóa doanh nghiệp.Người lãnh đạo có vai trò quyết định trong việc định hình và duy trì văn hóa tổ chức. Do đó, cần chú trọng đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng quản trị nhân sự, đạo đức lãnh đạo và phong cách truyền cảm hứng cho đội ngũ quản lý các cấp. Bên cạnh đó, người lãnh đạo phải thực sự là tấm gương về ứng xử, tác phong và giá trị mà doanh nghiệp theo đuổi, thông qua hành động cụ thể, sự nhất quán và cam kết lâu dài.

Bốn là, gắn kết văn hóa doanh nghiệp với bản sắc văn hóa địa phương.Thanh Hóa là vùng đất giàu truyền thống văn hóa, với những giá trị như kiên cường, nghĩa tình, hiếu học và đoàn kết. Việc đưa các yếu tố văn hóa bản địa vào triết lý kinh doanh, truyền thông nội bộ, hoạt động cộng đồng hay không gian làm việc sẽ giúp doanh nghiệp tạo dấu ấn riêng, nâng cao tính gắn kết và góp phần lan tỏa giá trị tốt đẹp của tỉnh nhà. Đây cũng là cơ hội để định vị thương hiệu doanh nghiệp gắn liền với hình ảnh vùng đất xứ Thanh trong lòng người tiêu dùng.

Năm là, thiết lập cơ chế hỗ trợ thể chế và tôn vinh doanh nghiệp có văn hóa tốt.Chính quyền cần xây dựng bộ tiêu chí đánh giá văn hóa doanh nghiệp phù hợp với điều kiện thực tiễn của tỉnh, đồng thời đưa yếu tố này vào hệ thống khen thưởng, xếp loại doanh nghiệp hàng năm. Cần phát động các chương trình như “Doanh nghiệp tiêu biểu về văn hóa”, “Môi trường làm việc nhân văn”, “Lãnh đạo truyền cảm hứng”... nhằm biểu dương và nhân rộng những điển hình tốt. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp đạt tiêu chí có thể được ưu tiên trong tiếp cận vốn vay, xúc tiến thương mại, giới thiệu hình ảnh trên các kênh truyền thông chính thống, từ đó tạo động lực lan tỏa sâu rộng trong toàn cộng đồng doanh nghiệp.

Với sự đồng hành của các cấp chính quyền, các tổ chức hỗ trợ và cộng đồng doanh nghiệp như VCCI Thanh Hóa - Ninh Bình, Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh, văn hóa doanh nghiệp tại Thanh Hóa hoàn toàn có thể trở thành một lợi thế cạnh tranh mới. Đây không chỉ là nền tảng tạo dựng môi trường sản xuất kinh doanh lành mạnh, mà còn là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hài hòa với trách nhiệm xã hội và sự phát triển con người toàn diện, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thanh Hóa trở thành cực tăng trưởng mới ở khu vực Bắc Trung Bộ và cả nước.

Học viên: Nguyễn Thị Phương Thúy
Lớp: TCLLCT B40
Đơn vị công tác: VCCI Thanh Hoá - Ninh Bình
(Bài viết được trích từ khoá luận tốt nghiệp Trung cấp Lý luận chính trị)

Các tin khác