Trang chủ / Khoa học - thông tin - tư liệu / Bài viết chuyên đề

Ph.Ăng - ghen – nhà tư tưởng vĩ đại của nhân loại

Đăng lúc: 21:06:45 27/11/2019 (GMT+7)721 lượt xem

ThS. Đinh Thị Bình
Khoa Lý luận cơ sở

Ngày 28/11/2019 giai cấp vô sản và nhân loại tiến bộ kỷ niệm 199 năm ngày sinh Ph.Ăng-ghen (28/11/1820 - 28/11/2019) - vị lãnh tụ thiên tài của giai cấp vô sản và toàn thể nhân loại cần lao trên toàn thế giới. Ph.Ăngghen là người bạn, người đồng chí, người cộng sản gần gũi nhất của Các Mác, đã cùng Các Mác sáng lập nên chủ nghĩa Mác, học thuyết khoa học và cách mạng, hệ tư tưởng của giai cấp công nhân và những người cộng sản, vũ khí tư tưởng của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh xoá bỏ chế độ tư bản, xây dựng xã hội mới xã hội chủ nghĩa, cộng sản chủ nghĩa.

Vào đầu những năm 40 thế kỷ XIX, phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân vẫn còn mang tính tự phát, chưa nhận thức được lợi ích giai cấp và sứ mệnh lịch sử cao cả của mình. Nhu cầu cấp thiết lúc này là cần có một học thuyết cách mạng chỉ đường, giúp phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân từ tự phát trở thành tự giác, hoàn thành sứ mệnh lịch sử vĩ đại của mình. Trong bối cảnh đó, Các Mác và Ph.Ăng-ghen đã dày công nghiên cứu, kế thừa những tinh hoa tư tưởng của nhân loại; đồng thời thâm nhập vào thực tiễn phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân thế kỷ XIX, để xây dựng nên chủ nghĩa Mác - một học thuyết khoa học và cách mạng, bao gồm triết học, kinh tế chính trị học và chủ nghĩa xã hội khoa học. Đặc sắc nhất là hai ông đã sáng tạo ra chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử; phát hiện ra những quy luật khách quan của sự phát triển xã hội và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân; xây dựng lý luận giá trị thặng dư chỉ ra các quy luật chi phối sự vận động, phát triển và diệt vong tất yếu của chủ nghĩa tư bản.

Với tình cảm mãnh liệt, trí tuệ sáng suốt, tầm hiểu biết sâu rộng và kinh nghiệm từ thực tiễn phong trào đấu tranh của giai cấp vô sản, Ăng-ghen đã có những cống hiến đặc biệt to lớn trên các lĩnh vực triết học, lịch sử, khoa học tự nhiên, khoa học quân sự, chiến lược và sách lược đấu tranh giai cấp của giai cấp vô sản. Trong hệ thống tác phẩm đồ sộ của mình, Ăng-ghen vừa thể hiện phẩm chất của một lãnh tụ, người thầy vĩ đại của giai cấp vô sản, người chiến sĩ trung thành, tận tụy chiến đấu cho sự tiến bộ xã hội; vừa là một nhà bác học bách khoa, nhà lý luận quân sự thiên tài của giai cấp vô sản và loài người tiến bộ. Các Mác đánh giá rất cao những kiến thức bách khoa của Ăng-ghen. Ông xứng đáng là “cây vĩ cầm thứ hai” bên cạnh Các Mác. Những tư tưởng vĩ đại của Ăng-ghen là khoa học thực sự và cách mạng triệt để, có giá trị bền vững và sức sống mạnh liệt trước mọi thử thách, đã và đang soi sáng cho giai cấp vô sản, nhân loại tiến bộ tiến lên phía trước, hướng tới một tương lai tốt đẹp. Đó là những tư tưởng có ý nghĩa thời đại rất to lớn:

Thứ nhất, bằng học thuyết của mình, Ăng-ghen đã cùng với Các Mác trang bị cho giai cấp vô sản và nhân dân tiến bộ trên thế giới một thế giới quan, phương pháp luận khoa học, cách mạng để nhận thức sự vận động, phát triển của tự nhiên, xã hội và con người. Đó không chỉ là bước ngoặt cách mạng trong triết học, mà còn là bước nhảy vọt về nhận thức của giai cấp vô sản, nhân dân lao động; từ đó giúp cho nhân loại nhận thức sâu sắc hơn về sức mạnh vô địch của con người, đặc biệt là của quần chúng nhân dân.

Thứ hai, Ăng-ghen đã cùng Các Mác xây dựng nên hệ thống tri thức lý luận khoa học - một hệ thống phương pháp có tính nguyên tắc trong cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới, soi sáng cho giai cấp công nhân, nhân dân lao động tiến lên chủ nghĩa xã hội. “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” đã thức tỉnh và định hướng nhận thức của giai cấp vô sản và những người bị áp bức, bóc lột trên thế giới đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản, xây dựng chủ nghĩa cộng sản.

Thứ ba, các công trình của Ăng-ghen, đặc biệt tác phẩm “Chống Đuy-rinh” và “Biện chứng của tự nhiên”, đã trực tiếp đề cập đến phương pháp luận phát triển của khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, nền tảng lý luận cho sự phát triển của khoa học; đặc biệt là sự nhận thức và sự định hướng đối với cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, nhằm khắc phục các nhận thức sai lầm về vai trò của cuộc cách mạng đó. Từ đó, giúp chúng ta hiểu rằng, mỗi thành tựu mới của nhân loại luôn gắn liền với kết quả của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, nó là thành tựu chung mà mỗi dân tộc, mỗi con người có quyền kế thừa và có nghĩa vụ bảo vệ, phát triển.

Thứ tư, Ăng-ghen là người đầu tiên xây dựng hệ thống quan điểm, lý luận trong lĩnh vực quân sự của giai cấp vô sản và các lực lượng cách mạng tiến bộ về các vấn đề liên quan đến nguồn gốc, bản chất chiến tranh; sự khác nhau căn bản về chiến tranh xâm lược và chiến tranh tự vệ; những gợi mở bước đầu của lý luận về chiến tranh nhân dân; những vấn đề rất cơ bản về quân đội, bản chất giai cấp và sức mạnh chiến đấu của quân đội; về vai trò của vũ khí, kỹ thuật, mối quan hệ giữa con người và vũ khí… Hệ thống những quan điểm, tư tưởng lý luận đó vẫn còn nguyên giá trị trong thời đại ngày nay.

Trong quá trình cách mạng, nhất là trong thời kỳ đổi mới, Đảng ta luôn vận dụng sáng tạo những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lê-nin phù hợp thực tế Việt Nam và xu thế phát triển của thời đại, đặc biệt là tư tưởng cách mạng của Ăng-ghen về phương pháp luận phát triển của khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, để xây dựng nền tảng lý luận đối với cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, giải quyết đúng đắn mối quan hệ biện chứng giữa khoa học với sản xuất, đời sống xã hội và con người; không ngừng phát triển, hoàn thiện lý luận thành sức mạnh hiện thực về chiến tranh nhân dân, nghệ thuật quân sự và xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại để giành thắng lợi trong các cuộc kháng chiến chống xâm lược; xây dựng Ðảng trong sạch, vững mạnh, có tầm trí tuệ, bản lĩnh chính trị, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu cao, đủ sức giải quyết những vấn đề của đất nước đặt ra; phát huy được sức mạnh toàn dân tộc, tiếp tục đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Ph.Ăng-ghen - nhà bác học, người thầy lỗi lạc bậc nhất, vị lãnh tụ thiên tài của giai cấp vô sản đã vĩnh viễn ra đi vào ngày 5/8/1895. Đánh giá về Ăng-ghen, Lê-nin đã viết: “Sau bạn ông là Các Mác, Ăng-ghen là nhà bác học và người thầy lỗi lạc nhất của giai cấp vô sản hiện đại trong toàn thế giới văn minh. Từ ngày mà vận mệnh đã gắn liền Các Mác và Phri-đrích Ăng-ghen thì sự nghiệp suốt đời của hai người bạn ấy trở thành sự nghiệp chung của họ. Cho nên muốn hiểu Phri-đrích Ăng-ghen đã làm gì cho giai cấp vô sản thì phải nhận rõ ý nghĩa của học thuyết và hoạt động của Mác đối với sự phát triển của phong trào công nhân hiện đại” [1] Cùng với giai cấp công nhân và những người cộng sản trên toàn thế giới, giai cấp công nhân và những người cộng sản Việt Nam tự hào và biết ơn vô hạn đối với Ph.Ăng-ghen, nhà tư tưởng, lãnh tụ vĩ đại của mình.

Chú thích:

(1)Lê-nin Toàn tập, Nxb Tiến bộ, Mát-xcơ-va, t 2, 1978, tr 3.

Các tin khác