Vận dụng quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà nước về xây dựng xã hội học tập khi giảng dạy Bài 6 bộ môn Quản lý hành chính nhà nước

 Những kiến thức lý luận được truyền đạt, tiếp thu, trao đổi, thảo luận thông qua vận dụng các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về xây dựng xã hội học tập góp phần đạt được mục tiêu của bài học là nâng cao kỹ năng tổ chức, quản lý hoạt động giáo dục ở cơ sở và tăng cường nhận thức cho học viên về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác quản lý của Nhà nước đối với hoạt động giáo dục, góp phần xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.

Nhằm làm rõ một số vấn đề lý luận cơ bản về giáo dục để học viên sẽ hiểu rõ hơn về vai trò quan trọng của giáo dục trong phát triển đất nước, giảng viên cần tập trung phân tích về sự ra đời của phong trào bình dân học vụ đã tạo những chuyển biến sâu sắc trong đời sống xã hội, từng bước thanh toán được nạn mù chữ trong dân chúng, nâng cao trình độ nhận thức, hiểu biết và ý thức làm chủ của người dân. Giảng viên cần vận dụng một cách có hệ thống quan niệm của Đảng qua các lần Đại hội và các chỉ thị, nghị quyết để nhấn mạnh về mục tiêu phát triển giáo dục của đất nước thông qua xây dựng xã hội học tập.

Có thể khẳng định, từ khi đất nước đổi mới, Đảng ta đã có các chủ trương phát triển giáo dục - đào tạo theo hướng “cả nước trở thành một xã hội học tập”. Nghị quyết Trung ương 2 khoá VIII với nội dung: “Tạo điều kiện để ai cũng được học hành. Người nghèo được Nhà nước và cộng đồng giúp đỡ để học tập. Bảo đảm điều kiện cho những người học giỏi phát triển tài năng”. Chỉ thị 11-CT/TW ngày 13/4/2007 của Bộ Chính trị về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập”. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH bổ sung phát triển năm 2011 (Đại hội Đảng lần thứ XI) đề cập: “ Đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập, tạo cơ hội và điều kiện cho mọi công dân được học tập suốt đời”. Nghị quyết số 29-NQ/TW năm 2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo chỉ rõ: “Hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng hệ thống giáo dục mở, học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập”. Kết luận số 49-KL/TW ngày 10/5/2019 của Ban Bí thư khóa XII về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 11-CT/TW ngày 13/4/2007 của Bộ Chính trị khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập”. Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng nhấn mạnh rõ hơn mục tiêu “Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục”, “Thúc đẩy xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời”. Đây là những quan điểm chủ đạo, là chỉ dẫn, soi đường cho việc hoạch định, ban hành các chính sách của nhà nước trong xây dựng xã hội học tập.

Khi phân tích nội dung “Chức năng quản lý nhà nước về giáo dục”, giảng viên nên định hướng cho người học nghiên cứu, tìm hiểu các chính sách giáo dục của Nhà nước về xây dựng xã hội học tập, như: Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2005-2010”; Chỉ thị số 02/2008/CT-TTg của TTCP về đẩy mạnh phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập; Quyết định số 89/QĐ-TTg về phê duyệt Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2012-2020”; Quyết định số 692/QĐ-TTg ngày 04/5/2013 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Xóa mù chữ đến năm 2020”; Quyết định số 1559/QĐ-TTg, ngày 10/9/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Phát triển đào tạo từ xa giai đoạn 2015-2020”; Nghị định số 20/2014/NĐ-CP, ngày 24/03/2014 về “Phổ cập giáo dục, xóa mù chữ”; Quyết định số 1373/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030”.

Khi giảng dạy về “Nội dung quản lý hoạt động giáo dục ở cơ sở”, giảng viên cần hướng dẫn học viên vận dụng các chính sách của Nhà nước vào thực tiễn để nâng cao kỹ năng tổ chức, triển khai, đánh giá, quản lý, điều hành hoạt động giáo dục ở cơ sở. Do đó, giảng viên cần lựa chọn chính sách mới nhất về xây dựng xã hội học tập để làm ví dụ minh hoạ cho phần “Thực thi chính sách về giáo dục”; đó là Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030”. Phát huy tinh thần chủ động trong học tập của người học, giảng viên có thể yêu cầu học viên chuẩn bị trước, đọc trước các nội dung cốt lõi trong Đề án để trình bày trước tập thể lớp, như: quan điểm chỉ đạo trong Đề án; mục tiêu chung của Đề án; tổ chức thực hiện Đề án. Đồng thời, sau mỗi nội dung học viên trình bày về Đề án, giảng viên cần chú trọng phân tích, liên hệ với thực tiễn đang đòi hỏi cấp bách hiện nay. Ví dụ, về quan điểm chỉ đạo trong Đề án, cần tập trung phân tích, liên hệ với trách nhiệm của người cán bộ, đảng viên là “học tập thường xuyên, học suốt đời, tận dụng mọi cơ hội học tập để trở thành công dân số, công dân học tập toàn cầu”, “xây dựng môi trường học tập suốt đời tại nơi làm việc đáp ứng các yêu cầu về năng suất, hiệu quả, chuẩn mực đạo đức và tác phong văn hóa nghề nghiệp”.

Để liên hệ về việc triển khai thực hiện Đề án, giảng viên có thể gợi mở, yêu cầu học viên tìm hiểu, nghiên cứu các văn bản quản lý đối với công tác khuyến học, khuyến tài của tỉnh Thanh Hóa, như: Kế hoạch số 50/KH-UBND ngày 2/3/2022 về thực hiện Đề án "Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030"; Kế hoạch số 173/KH-UBND ngày 27/6/2022 về thực hiện Chương trình "Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng, đơn vị giai đoạn 2021 - 2030" trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa; Kế hoạch số 183/KH-UBND ngày 18/7/2022 về thực hiện Chương trình "Xây dựng mô hình công dân học tập giai đoạn 2021 - 2030". Qua đó, học viên sẽ tăng cường nhận thức phải tích cực tham gia bằng các hành động và việc làm cụ thể, góp phần thực hiện thành công chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập.

Để giải quyết nội dung “Mục tiêu, giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục ở cơ sở”, giảng viên có thể sử dụng hệ thống câu hỏi mở (phát vấn) để học viên cùng trao đổi, thảo luận làm rõ việc vận dụng nhiệm vụ và giải pháp trong Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030” và vận dụng vào thực tiễn ở cơ sở; từ đó neo chốt kiến thức để nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị, tổ chức, đặc biệt vai trò của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các địa phương trong việc chỉ đạo, triển khai các phong trào thi đua, các mô hình thúc đẩy xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời, như: “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, “Cộng đồng học tập”, “Đơn vị học tập”.

Trong quá trình giảng dạy nội dung “Quản lý hoạt động giáo dục ở cơ sở” (Bài 6 Quản lý hoạt động văn hoá, thể thao, giáo dục, y tế ở cơ sở) phải thường xuyên cập nhật quan điểm của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước về xây dựng xã hội học tập, giảng viên và thực hiện mô hình “3 trước, 3 sau, 3 sâu, 3 sáng tạo” (“3 trước”: nghiên cứu trước, tìm hiểu trước, đặt câu hỏi trước; “3 sau”: hệ thống hóa kiến thức sau bài giảng, đánh giá sau bài giảng, gợi mở vấn đề để gắn kết với bài tiếp theo, môn học tiếp theo; “3 sâu”: sâu kiến thức, sâu thực tiễn, sâu liên hệ; 3 sáng tạo: dạy - học sáng tạo, vận dụng sáng tạo, sản phẩm sáng tạo).