Vận dụng Nghị quyết số 59- NQ/TW vào giảng dạy phần học Quản lý hành chính nhà nước tại Trường Chính trị tỉnh Thanh Hóa

 Ngày 24/01/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới. Đây là một quyết sách mang tính đột phá, khẳng định vai trò chiến lược của hội nhập quốc tế trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đồng thời mở ra kỷ nguyên phát triển mới của đất nước. Việc vận dụng Nghị quyết số 59 vào giảng dạy phần học Quản lý hành chính nhà nước tại Trường Chính trị tỉnh Thanh Hóa không chỉ giúp bài giảng mang tính thời sự, hiện đại mà còn trang bị cho học viên kỹ năng và năng lực giải quyết vấn đề trong môi trường hội nhập toàn cầu.

 

Sau gần 40 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu quan trọng trong hội nhập quốc tế: thiết lập quan hệ ngoại giao với 194 quốc gia; thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với 34 nước; là thành viên của hơn 70 tổ chức quốc tế và khu vực, tham gia 17 FTA; lọt Top 20 quốc gia thương mại lớn nhất thế giới, Top 20 nền kinh tế thu hút FDI nhiều nhất từ 2019.

Tuy nhiên, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ trong phát biểu tại Hội nghị quán triệt và triển khai Nghị quyết số 59-NQ/TW, nếu nhìn nhận một cách tổng thể, nghiêm túc và khách quan, quá trình thực hiện các chủ trương về hội nhập quốc tế thời gian qua vẫn còn không ít mặt chưa đáp ứng yêu cầu. Kết quả đạt được chưa tương xứng với tiềm năng, chưa đạt đầy đủ các mục tiêu đề ra và chưa theo kịp yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới. Đặc biệt, nhiều hạn chế, rào cản và “điểm nghẽn” vẫn tồn tại, tiếp tục cản trở hiệu quả hội nhập, như: năng lực cạnh tranh quốc gia và doanh nghiệp còn yếu; mô hình tăng trưởng chưa thực sự bền vững; sức chống chịu của nền kinh tế còn hạn chế; các thách thức về văn hóa – xã hội, an ninh, môi trường ngày càng phức tạp; nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, sự xói mòn niềm tin… vẫn hiện hữu.

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế đang bước vào giai đoạn mới với nhiều cơ hội đan xen thách thức, yêu cầu đặt ra đối với Việt Nam là phải có một định hướng chiến lược đủ tầm để dẫn dắt tiến trình hội nhập toàn diện, sâu rộng và bền vững hơn. Trước thực tiễn đó, việc ban hành một nghị quyết mới là hết sức cần thiết nhằm khắc phục những hạn chế còn tồn tại, đồng thời tạo xung lực mạnh mẽ cho phát triển đất nước trong giai đoạn mới. Nghị quyết số 59-NQ/TW ra đời đã đáp ứng yêu cầu đó, xác định rõ mục tiêu, quan điểm chỉ đạo cùng các phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp lớn để triển khai hội nhập quốc tế một cách đồng bộ, chủ động, toàn diện và hiệu quả, qua đó đưa quá trình hội nhập của Việt Nam bước sang tầm cao mới.

Về mục tiêu tổng quát,Nghị quyết số 59-NQ/TW nêu rõ: “Nâng cao chất lượng, hiệu quả, tính đồng bộ, toàn diện, sâu rộng, của hội nhập quốc tế, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, góp phần thiết thực xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước. Tranh thủ tối đa các nguồn lực và điều kiện thuận lợi bên ngoài để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, phát triển nhanh, bền vững; hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân; không ngừng cải thiện toàn diện đời sống Nhân dân, vì hạnh phúc của Nhân dân; giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam, tăng cường sức mạnh tổng hợp quốc gia; nâng cao vai trò, vị thế và uy tín quốc tế của đất nước. Phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa”.

Đồng thời, Nghị quyết số 59-NQ/TW đề ra 04 mục tiêu cụ thể, đó là: Hội nhập kinh tế quốc tế; Hội nhập quốc tế về chính trị, quốc phòng, an ninh; Hội nhập quốc tế về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, văn hóa, xã hội, du lịch, môi trường, giáo dục, đào tạo, y tế và các lĩnh vực khác; Nâng cao năng lực và bản lĩnh chính trị hội nhập quốc tế. Trong đó, quan điểm chỉ đạo xuyên suốt của Nghị quyết là: Hội nhập quốc tế là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân, cả hệ thống chính trị; Người dân và doanh nghiệp là trung tâm, chủ thể, động lực và lực lượng chủ công; Mọi cơ chế, chính sách phải xuất phát từ lợi ích và hạnh phúc của nhân dân; Kết hợp chặt chẽ nội lực (nền tảng) và ngoại lực (nguồn lực quốc tế).

Để thực hiện các mục tiêu đề ra, Nghị quyết số 59-NQ/TW yêu cầu tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, đổi mới tư duy và hành động trong hội nhập quốc tế; nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế nhằm xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, gắn với cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng và thúc đẩy chuyển đổi số. Nghị quyết nhấn mạnh mở rộng và làm sâu sắc hơn hội nhập về chính trị, quốc phòng, an ninh, bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển và nâng cao vị thế quốc tế của đất nước.

Cùng với đó, cần đẩy mạnh hội nhập về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, văn hóa, xã hội, du lịch, môi trường, giáo dục - đào tạo, y tế và các lĩnh vực khác nhằm mở rộng không gian phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Nghị quyết yêu cầu hoàn thiện thể chế, chính sách và pháp luật trong nước, nâng cao năng lực thực thi các cam kết quốc tế gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát. Cuối cùng, cần tăng cường hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo và điều phối công tác hội nhập, phát huy vai trò chủ động của các địa phương trong quá trình triển khai.

Nghị quyết số 59-NQ/TW mang ý nghĩa đặc biệt khi khẳng định vai trò chiến lược của hội nhập quốc tế trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đề cao yêu cầu kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, trong đó nội lực giữ vai trò quyết định và ngoại lực là yếu tố quan trọng. Nghị quyết đồng thời gắn kết chặt chẽ với Nghị quyết số 57-NQ/TW về phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo thành một trong bốn trụ cột định hướng đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới.

Tinh thần chủ đạo của Nghị quyết 59 cho thấy việc “nâng tầm” hội nhập quốc tế chỉ có thể đạt hiệu quả khi được đặt trên nền tảng nội lực mạnh và chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ. Đây chính là cơ sở để Việt Nam mở rộng hợp tác quốc tế mà vẫn giữ vững bản lĩnh, tự chủ trong mọi tình huống.

Với những định hướng đó, Nghị quyết số 59-NQ/TW trở thành “kim chỉ nam mới” cho tiến trình hội nhập quốc tế, giúp Việt Nam tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức và từng bước khẳng định vị thế cao hơn trên trường quốc tế.

Việc cập nhật và vận dụng Nghị quyết số 59-NQ/TW vào giảng dạy tại Trường Chính trị tỉnh Thanh Hóa giúp giảng viên, học viên nắm vững đường lối của Đảng, hiểu rõ thời cơ và thách thức, đồng thời nâng cao năng lực thực thi chính sách hội nhập tại địa phương, cơ quan, đơn vị. Trong quá trình triển khai vận dụng Nghị quyết vào giảng dạy, cần tập trung vào các nội dung cốt lõi sau:

Thứ nhất, nghiên cứu toàn diện nội dung Nghị quyết số 59-NQ/TW. Giảng viên cần nắm vững các nội dung cốt lõi của nghị quyết, gồm: Quan điểm; Mục tiêu hội nhập quốc tế trong bối cảnh mới (cạnh tranh chiến lược, chuyển đổi số, biến đổi khí hậu, an ninh phi truyền thống…); Các nhiệm vụ trọng tâm; Những yêu cầu mới về phối hợp giữa các cấp, ngành, địa phương trong quá trình hội nhập. Việc nắm chắc Nghị quyết giúp giảng viên truyền đạt đúng tinh thần, tránh sai lệch hoặc chung chung.

Thứ hai, tích hợp nội dung Nghị quyết số 59/NQ-TW vào phần học Quản lý hành chính nhà nước trong chương trình đào tạo Trung cấp lý luận chính trị. Phần học này yêu cầu cập nhật nhiều nội dung do việc ban hành các chủ trương, nghị quyết mới của Đảng và việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, dẫn đến sự thay đổi về bộ máy nhà nước, cũng như chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của các cơ quan trong bộ máy. Vì vậy, trong giảng dạy phần Quản lý hành chính nhà nước hiện nay, cần tập trung cập nhật Nghị quyết 59 vào các nội dung sau:

Một là, cập nhật nội dung Nghị quyết số 59-NQ/TW vào phần “Vai trò của Quản lý hành chính nhà nước trong hội nhập quốc tế”. Ở nội dung này, giảng viên cần tập trung làm rõ: Nhà nước là chủ thể hoạch định, dẫn dắt, tổ chức thực hiện hội nhập quốc tế. Hội nhập quốc tế đòi hỏi Nhà nước chuyển từ mô hình quản lý “mệnh lệnh - hành chính” sang quản trị hiện đại, kiến tạo phát triển; Hoàn thiện thể chế thị trường theo chuẩn mực quốc tế; Xây dựng môi trường pháp lý minh bạch, ổn định để đáp ứng các cam kết quốc tế; Tăng cường năng lực dự báo, phân tích chính sách trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu. Đồng thời, giảng viên có thể liên hệ thực tiễn về những cải cách pháp luật, thể chế liên quan FTA, CPTPP, EVFTA, chuyển đổi số quốc gia…

Hai là, tích hợp Nghị quyết số 59 vào nội dung “Tổ chức bộ máy quản lý hành chính nhà nước”. Trong đó, tập trung nhấn mạnh: Bộ máy hành chính nhà nước được tổ chức theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, theo hướng hiện đại; Nâng cao năng lực điều phối liên ngành, liên vùng, tăng tính kết nối trong quản lý; Chuẩn hóa quy trình ra quyết định quản lý theo thông lệ quốc tế: Công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình; Thực hiện Chính phủ số, cơ quan hành chính số, dữ liệu mở.

Ba là, tích hợp nội dung Nghị quyết số 59 vào bài học “Quản lý nhà nước về kinh tế”. Đây là bài học có nội dung tích hợp phong phú nhất vì hoạt động kinh tế đa dạng, phong phú. Các chính sách kinh tế, các văn bản pháp luật thường xuyên được cập nhật, điều chỉnh cho phù hợp với thông lệ quốc tế, đảm bảo chủ trương đa phương, đa dạng trong hoạt động kinh tế. Do đó, trong nội dung này, cần tập trung cập nhật: Yêu cầu nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, năng lực hội nhập kinh tế quốc tế; Vấn đề cải thiện môi trường đầu tư,  kinh doanh; Nâng cao chất lượng dịch vụ công, giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp; Xây dựng hệ thống pháp luật phù hợp với cam kết quốc tế về thương mại, thuế, hải quan, sở hữu trí tuệ, môi trường. Đồng thời, giảng viên có thể liên hệ thực tiễn, tập trung thảo luận các vấn đề về thuế quan, thuế đối ứng mà Việt Nam đang chịu ảnh hưởng trong thời gian vừa qua.

Bốn là, vận dụng Nghị quyết số 59 vào giảng dạy bài học “Quản lý cán bộ, công chức”. Đây là nội dung rất phù hợp để lồng ghép Nghị quyết, với các yêu cầu: Nâng cao phẩm chất, bản lĩnh chính trị, tư duy mở và tư duy quốc tế; Vấn đề năng lực ngoại ngữ, kỹ năng thực hiện nhiệm vụ trong môi trường số; Văn hóa hội nhập (kỷ luật, minh bạch, trách nhiệm). Tập trung vào yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm” trong điều kiện thay đổi nhanh của thế giới.

Năm là, tích hợp Nghị quyết số 59 vào giảng dạy nội dung “Cải cách hành chính trong bối cảnh hội nhập”. Trong nội dung này, giảng viên cần liên hệ với việc thực hiện chuẩn hóa thủ tục hành chính theo thông lệ tốt của quốc tế; Đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến mức độ 4, ký số, dữ liệu số; Kết nối và chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan theo tiêu chuẩn ASEAN - quốc tế; Tăng cường minh bạch, giảm nhũng nhiễu, nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp nước ngoài.

Tóm lại, việc cập nhật và vận dụng Nghị quyết số 59-NQ/TW vào giảng dạy phần học Quản lý hành chính nhà nước không chỉ giúp bài giảng mang tính thời sự, hiện đại mà còn trang bị cho học viên kỹ năng và năng lực giải quyết vấn đề trong môi trường hội nhập toàn cầu. Điều này góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức hành chính chuyên nghiệp và đủ sức đáp ứng yêu cầu quản trị quốc gia trong tình hình mới./.

ThS. Trịnh Thị Yến - Giảng viên Khoa NNPL

--------------------------------

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Báo Tin tức (TTXVN) - Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện các nghị quyết của Bộ Chính trị.