Phát huy vai trò của người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Thanh Hóa

 Người có uy tín là người tiêu biểu, gương mẫu, là điểm tựa tinh thần của cộng đồng, là “cầu nối” quan trọng của các cấp ủy Đảng, chính quyền và đồng bào các dân tộc. Việc phát huy vai trò của người có uy tín đã được các cấp ủy Đảng, chính quyền và các ngành trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đặc biệt quan tâm; đồng thời, triển khai thực hiện tốt các chính sách cho người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên toàn tỉnh.

Hiện nay, tỉnh Thanh Hóa có 1.281 người có uy tín/1.281 thôn, bản, khu phố của 183 xã, thị trấn thuộc 11 huyện miền núi và 06 huyện, thị xã có xã, thôn miền núi; trong đó, người có uy tín dân tộc Mường là 627 người, dân tộc Thái là 485 người, dân tộc Dao là 13 người, dân tộc Mông là 42 người, dân tộc Kinh là 83 người, dân tộc Khơ Mú là 02 người và dân tộc Thổ là 29 người.

Đa số người có uy tín đã tích cực hoạt động, đóng góp công sức của mình trong tổ chức triển khai, thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; luôn dẫn dắt, đi đầu trong các phong trào thi đua yêu nước; tích cực vận động Nhân dân tham gia phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, hưởng ứng phong trào bảo vệ đường biên, cột mốc chủ quyền quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị…Điều đó thể hiện qua những vai trò sau:

Thứ nhất, vai trò trong việc tuyên truyền, vận động người dân thực hiện đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội của địa phương, bảo vệ biên cương Tổ quốc. Đa số người có uy tín chịu khó tìm tòi nghiên cứu tài liệu để nâng cao kiến thức thông qua các hội nghị tập huấn, báo, chí, truyền hình, ghi chép các thông tin cần thiết khi đi tham quan; tham gia cùng Ban quản lý thôn, bản, khu phố và chính quyền địa phương tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, sự đổi mới của địa phương mình và địa phương bạn, từ đó góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm và ý thức chấp hành pháp luật của người dân. Phát hiện và thông báo với lực lượng công an đấu tranh, ngăn chặn nhiều trường hợp vi phạm pháp luật, kịp thời ngăn chặn các hoạt động tuyên truyền và học đạo trái pháp luật trên địa bàn; tích cực vận động Nhân dân tham gia thực hiện phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, các phong trào, mô hình “Tự quản đường biên, mốc giới và an ninh trật tự khu vực biên giới”; chấp hành nghiêm túc Quy chế biên giới. Ngoài ra, người có uy tín còn làm tốt công tác thông tin hai chiều giữa cấp uỷ, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể để nắm tình hình trong Nhân dân ở khu dân cư, thựchiện tốt phương châm: dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát góp phần vào việc ổn định tình hình, giữ gìn an ninh, trật tự xã hội trên địa bàn.

Thứ hai, vai trò trong phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới; bảo vệ môi trường, bảo vệ rừng; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Một bộ phận người có uy tín đã mạnh dạn ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, kinh doanh vươn lên làm kinh tế, tạo công ăn việc làm cho lao động; hỗ trợ kỹ thuật, phương pháp làm ăn, phát triển kinh tế cho các hộ trên địa bàn. Thực hiện tốt phong trào “Xây dựng nông thôn mới”, bản thân và gia đình có nhiều đóng góp về công lao động, hiến đất, góp sức cùng địa phương từng bước hoàn thành các tiêu chí về nông thôn mới; đóng góp nhiều ý kiến thiết thực vào chương trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.Tích cực tham gia tuyên truyền, vận động đồng bào giữ gìn vệ sinh môi trường sống, không phát rừng làm rẫy, không săn bắt động vật hoang dã; phát hiện và báo cáo với chính quyền địa phương xử lý các vi phạm về môi trường của các doanh nghiệp đóng trên địa bàn như khai thác vật liệu xây dựng trái phép (đất, đá, cát, sỏi,gỗ, nứa, vầu); xả thải rác, nước thải chưa qua xử lý trực tiếp xuống sông, suối...Tích cực tham gia vận động gia đình, dòng họ và Nhân dân thực hiện tốt phong trào “Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu hiếu thảo”, tích cực tham gia hoạt động khuyến học, khuyến tài, tạo điều kiện cho con em đến trường đi học; tích cực tham gia cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa lành mạnh tốt đẹp của dân tộc mình; thực hành tiết kiệm,văn minh trong việc cưới, việc tang; tham gia xây dựng hương ước, quy ước của địa phương, vận động nhân dân thay đổi các tập tục lạc hậu. Người có uy tín vùng đồng bào Mông của tỉnh đã vận động bà con thay đổi tập tục lạc hậu hàng ngàn đời nay, thực hiện theo nếp sống văn hoá mới trong việc tổ chức tang lễ như đưa người chết vào quan tài ngay tại nhà, không tổ chức bắn súng, rút ngắn thời gian tổ chức đám tang, chôn cất người chết tại nghĩa địa tập trung,…góp phần thực hiện tốt Đề án “Tuyên truyền thực hiện nếp sống văn hóa trong tang lễ đồng bào Mông tỉnh Thanh Hóa” do Ban Dân tộc tỉnh xây dựng và chủ trì thực hiện.

Thứ ba, vai trò trong công tác xây dựng Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể. Người có uy tín đã tham gia vận động Nhân dân trong thôn, xã đoàn kết nhằm xây dựng chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể vững mạnh để lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển địa phương; đóng góp nhiều ý kiến thiết thực vào công tác xây dựng Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc các cấp thông qua các cuộc họp chi bộ, thôn/bản/khu phố hoặc trong các cuộc tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội, Hội đồng Nhân dân các cấp. Tham gia hòa giải, giải quyết kịp thời các mâu thuẫn phát sinh, tranh chấp trong các gia đình, dòng tộc, thôn/bản …

Trong những năm qua, nhiều tấm gương người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số được tôn vinh, khen thưởng. Điển hình là ông Lầu Minh Pó, dân tộc Mông, người có uy tín bản Na Tao, xã Pù Nhi, huyện Mường Lát. Tích cực trong triển khai thực hiện hiệu quả công tác vận động đồng bào dân tộc Mông tỉnh Thanh Hóa tích cực tham gia thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đặc biệt trong triển khai thực hiện Đề án “Tuyên truyền thực hiện nếp sống văn hóa trong tang lễ vùng đồng bào Mông tỉnh Thanh Hóa”, góp phần đảm bảo an ninh trật tự tại địa phương, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào Mông.

Ông Triệu Phúc Quý, dân tộc Dao, là người có uy tín thôn Ngọc Sơn, thị trấn Phong Sơn, huyện Cẩm Thủy, đồng thời là trưởng thôn trong nhiều năm. Ông luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, tổ chức triển khai và vận động Nhân dân trong thôn thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ kinh tế, an ninh trật tự, xóa đói giảm nghèo, tích cực xây dựng nông thôn mới; bên cạnh đó, ông còn là một trong những người điển hình, đi đầu trong việc gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc Dao, thường xuyên tham gia các lớp dạy chữ Nôm Dao do Hội Nhân học và Dân tộc học của tỉnh tổ chức.

Ông Lê Ngọc Giáp, dân tộc Thổ, người có uy tín, Bí thư Chi bộ thôn Cát Lợi, xã Cát Tân, huyện Như Xuân cùng với Chi bộ tổ chức thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ kinh tế, xã hội, an ninh của thôn; giữ gìn mối đoàn kết trong thôn, quy tụ, vận động nhân dân xây dựng nông thôn mới. Trong Lễ tuyên dương“Người có uy tín, doanh nhân, nhân sĩ trí thức người dân tộc thiểu số tiêu biểu toàn quốc năm 2017”, ông đã được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen.

Có thể khẳng định, vai trò quan trọng của người có uy tín trong đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi đã được thể hiện một cách rõ nét. Họ là những con người rất đỗi bình thường, sinh ra và lớn lên gắn chặt với những dãy núi cao, những con đường đèo quanh co, khúc khuỷu; song, chính tấm lòng yêu nước, yêu quê hương, sự lao động cần cù không biết mệt mỏi, sự cố gắng vươn lên không ngừng và tinh thần trách nhiệm cao với đồng bào, với cộng đồng, với xã hội, người có uy tín đã và đang đóng góp sức mình xây dựng quê hương ngày càng văn minh, giàu đẹp và kiểu mẫu.

Để người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Thanh Hóa phát huy tốt hơn nữa vai trò của mình, cần thực hiện một số giải pháp chủ yếu sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể ở cơ sở trong việc vận động và phát huy vai trò của người có uy tín; coi đây là nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên, nhất là cấp ủy, chính quyền và lực lượng vũ trang trên địa bàn vùng dân tộc thiểu số biên giới, vùng địa bàn phức tạp.

Hai là, trong công tác bình chọn người có uy tín phải có sự tuyên truyền, hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra sát sao của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể ở cơsở để thôn/bản và người dân để lựa chọn được người thật sự xứng đáng với niềm tin, là chỗ dựa, là người có thể gửi gắm tâm tư nguyện vọng hoặc hỏi ý kiến xử lý, giải quyết những vụ việc trong các hoạt động của đời sống xã hội tại nơi cư trú; đồng thời, gắn trách nhiệm cho người đứng đầu cơ sở, coi đây là một trong những tiêu chí để bình xét thi đua, phân loại cán bộ hằng năm.

Ba là, việc cung cấp thông tin thời sự, tình hình địa phương, kỹ năng tuyên truyền, vận động cho Người có uy tín phải được thực hiện thường xuyên, liên tục.

Bốn là, thành lập “Câu lạc bộ Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số” ở mỗi cơ sở để họ có điều kiện cập nhật, bổ sung kiến thức, trao đổi kinh nghiệm, phương pháp tuyên truyền, vận động đồng bào dân tộc thiểu số thực hiện tốt các chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, làm kinh tế, giữ gìn an ninh trật tự thôn bản, xây dựng nông thôn mới.

Năm là, thực hiện tốt công tác tổng kết năm tại xã với thành phần tham gia là toàn bộ người có uy tín ở địa bàn, mời đại diện cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, những đơn vị trực tiếp theo dõi và thực hiện chính sách của huyện và xã để đánh giá, rút kinh nghiệm trong việc thực hiện chính sách; đồng thời, quan tâm làm tốt công tác thi đua, khen thưởng, biểu dương, động viên kịp thời những người có uy tín tiêu biểu.

Quan tâm và phát huy tốt vai trò của người có tuy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong công tác xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững, tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái vùng dân tộc thiểu số và miền núi; thu hẹp khoảng cách phát triển giữa vùng miền núi, biên giới với miền xuôi, cùng cả tỉnh thực hiện mục tiêu và khát vọng xây dựng tỉnh Thanh Hóa văn minh giàu đẹp./.

Học viên: Lê Thị Quỳnh 

Lớp: TCLLCT A1-K50

-------------------

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Cầm Bá Tường (2019), Tham luận về thực trạng và giải pháp công tác xây dựng, bồi dưỡng và phát huy vai trò của người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số ở tỉnh Thanh Hóa;

2. Ban Dân tộc tỉnh Thanh Hóa (2021), Báo cáo tổng kết 10 năm thực hiện chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2011 – 2021;

3. Ban Dân tộc tỉnh Thanh Hóa (2022), Báo cáo kết quả thực hiện biểu dương, tôn vinh người có uy tín, nhân sĩ trí thức, doanh nhân tiêu biểu trong đồng bào DTTS giai đoạn 2017 – 2021.